Harde, onverwachte geluiden zoals vuurwerk kunnen honden behoorlijk van slag maken. Hoe maak ik mijn hond minder bang voor vuurwerk? Het is immers iets wat elk jaar terugkomt. Het komt niet bij alle honden voor en ook niet in dezelfde mate, maar het zijn er genoeg dat er inmiddels zeer effectieve oplossingen voor te vinden zijn.
Via meerdere methoden maak jij je hond vuurwerkbestendig. Het aanleren van manieren om om te gaan met vuurwerkangst duurt ongeveer 2 maanden. Je herkent vaak snel genoeg of je hond buiten proporties bang is voor vuurwerk. Hierover later meer.
Waarom is mijn hond bang voor vuurwerk?
Je hond is niet zomaar bang voor vuurwerk. De reuk en het gehoor zijn zeer sterk ontwikkeld in honden. Ze ruiken dingen die wij niet kunnen ruiken op onvoorstelbare afstanden. Zo kunnen zij ook tonen horen waar wij doof voor zijn. Geluiden komen intenser binnen, dus harde knallen zijn voor hun extreem prikkelend.
Van buiten ruiken ze de lucht van alle stoffen die gebruikt worden om vuurwerk te maken. Veel van deze geuren komen ze dagelijks niet mee in aanraking, waardoor ze verward kunnen worden. De felle kleuren afstekend op de donkere lucht zijn voor ons heel mooi, maar voor het diertje kan het heel onheilspellend overkomen. Het is dus niet verwonderlijk als je hond last heeft van vuurwerkangst.
Begin op tijd als je hond bang voor vuurwerk is
Hoe vroeger, hoe beter is het advies wat luidt als je vraagt wanneer je moet beginnen als je hond bang is voor vuurwerk. Als je nog een puppy hebt is het al goed om ermee te beginnen. Je hond heeft er dan in alle volgende jaren baat bij dat hij deze training heeft ondergaan. Je wilt zo vroeg mogelijk beginnen qua leeftijd, maar ook in de tijd van het jaar. Het duurt een paar maanden om een hond te laten wennen aan het vuurwerk en om hem te conditioneren wat hij kan verwachten en doen tijdens oud en nieuw.
Besef ook dat het nooit te laat is om ermee te beginnen. Geef de moed niet op wanneer je bijvoorbeeld een hond hebt gekocht die al op leeftijd is, maar nog steeds kenmerken van vuurwerkangst toont. Eerst alles proberen om via therapeutische manieren de hond minder bang te maken voor vuurwerk. Daarna kun je altijd nog medicatie toedienen of een combinatie van toepassen.
Langzaam laten wennen
De eerste stap om je hond die bang is voor vuurwerk te trainen is om hem langzaam te laten wennen aan de geluiden. Honden hebben van nature een schrikreactie op plotselinge geluiden. Bovendien is het goed om erbij stil te staan dat zij een uitermate sterk ontwikkeld gehoor hebben. Geluiden die niet voor ons hoorbaar zijn, horen zij wel. Zachte geluiden komen harder over in hun oorschelpen.
Er zijn meerdere manieren om dit te doen, maar het komt hierop neer: zorg ervoor dat je geluidsfragmenten afspeelt in het bijzijn van je hond. Het kan via een cd, de tv of gewoon via YouTube zijn. Check het liefste goedgekeurde geluidsfragmenten zodat je zeker weet dat je goed bezig bent. Deze audiobestanden zijn vaak gevuld met onweer en andere harde geluiden, waaronder vuurwerk. Als je hond specifiek bang voor vuurwerk is, doe je er goed aan je hier op te richten met de inhoud van de audiobestanden.
Zet het geluid zachtjes aan en laat het opkomen. Monitor goed wat voor een gedrag je hond laat zien. Is het oké? Is hij angstig? Wanneer je merkt dat het te veel wordt, bijvoorbeeld wanneer hij gaat piepen, zorg dan dat je het geluid zachter of uit zet. Het heeft geen zin om je hond keihard te confronteren met de vuurwerkangst, dus zet het geluid ook vooral niet harder!
Gaandeweg vind je je weg hierin. Je hond went eraan, ook al kan dit vele pogingen en meerdere dagen duren. Vandaar dat we zeggen om op tijd te beginnen, dan kun je ook stressvrije dagen inlassen als je hond dat nodig heeft.
Een andere locatie opzoeken
Dit klinkt misschien heel simpel, en dat is het ook. Je staat er niet altijd bij stil, maar gewoon oud en nieuw op een andere plek vieren is een prima optie. Dit hoeft niet per se voor jou te betekenen, maar meer voor je hond. Heb je bijvoorbeeld een familielid die afgelegen woont waar je niet zoveel van de knallen hoort? Dan kun je je hond voor een paar dagen daarheen brengen als jij zelf toch in de stad wilt blijven.
Er bestaan ook vakantieparken waar je naartoe kunt gaan om je hond de rust en de ruimte te geven die hij nodig heeft. Dit stelt je tevens in staat om je hond gewoon uit te laten wanneer die dat wilt. De reden waarom je zeker kunt zijn dat hier geen vuurwerk wordt afgestoken is omdat dit de regels van het gebied zijn. Er zijn een hele hoop vakantieparen te vinden waarin het verboden is om vuurwerk af te steken, zelfs tijdens oud en nieuw.
Het huis voorbereiden
Als je er dan toch voor hebt gekozen om thuis te blijven is het noodzaak om het huis goed voor te bereiden. Je wilt dat een hond die bang is voor vuurwerk altijd z’n favoriete stekkie kunt opzoeken. Maak deze kamer zo geluiddicht en lichtdicht mogelijk. In ieder geval alle deuren en ramen gesloten houden, de gordijnen dicht, maar je kunt bijvoorbeeld ook een matras tegen het raam aan zetten. Dit dempt niet alleen de felle kleuren in de donkere nacht, maar ook enigszins het geluid wat erdoor heen komt.
Is die van jou echt dol op eten? Maak hier gebruik van door de maaltijden wat meer te verspreiden over de dag. Dan blijft hij continu afgeleid met het eten in plaats van dat die let op het vuurwerk.
Je komt er snel genoeg achter wat z’n favoriete plek is. Dit is de plek die hij meteen opzoekt wanneer hij wegloopt van een harde knal. Laat je huisdier dan ook daar gewoon verblijven. Blijkbaar heeft het in zijn ogen iets veiligs, ga daar niet aan toornen, maar pas je aan op wat hij doet. Het liefst laat je je hond niet alleen, maar je moet ‘m ook niet teveel troosten. Houd de verlichting aan zodat de kleuren van het siervuurwerk minder contrasterend zijn. Zorg ervoor dat je op deze favoriete plek ook iets van geurtjes verspreid waar hij dol op is. Dan voelt hij zich helemaal thuis.
Tot slot plaats je een geluidssysteem (speaker of gewoon je telefoon) in de kamer waarop je rustige muziek afspeelt. Het is de bedoeling dat je de knallen verdringt met geluiden van alledaagse dingen.
Leg in deze ruimte voldoende speeltjes neer waarmee die kan spelen. Tijdens de piekuren is het misschien een leuk idee om iets nieuws te introduceren (check altijd eerst de situatie). Je kunt denken aan een nieuw spelletje waarmee hij zijn hersenen moet gebruiken. Als hij immers alleen maar bezig is met ontdekken, is hij niet bezig met de vuurwerkangst. Of je kunt er een speurtocht van maken met een likmat, snuffelmat of Konga.
Niets forceren, maar ook niet negeren
Heb je nog geen tijd gehad om speciale trainingen te doen? Blijf dan vooral rustig tijdens de jaarwisseling. Je hond zal zoveel mogelijk jouw gedrag overnemen. Raak jij gestrest, dan merkt hij dat ook op. Het beste is om gewoon een boek bijvoorbeeld te lezen op de plek waar hij ligt. Vraagt hij om aandacht, geef die dan ook. Je moet je hond behandelen zoals op elke andere dag. Niet extra aandacht geven, maar zeker ook niet minder. Er is geen reden om dingen te forceren of te negeren wanneer je hond bang voor vuurwerk is.
Wanneer je hond nog niet goed getraind is tegen de vuurwerkangst verkeert hij in een staat van paniek. Het is niet slim om dan olie op het vuur te gooien door nog een stapje verder te gaan. Zet hem in een rustige kamer en wacht het af.
Wat je wel en niet kunt belonen
Honden reageren op beloning. Je wilt niet het gedrag van vuurwerkangst belonen. Sommige baasjes troosten hun hond echter overdreven als ze aan het trillen zijn van angst. Dit is niet de bedoeling omdat het de hond stimuleert om bang gedrag te vertonen.
Je wilt een gouden middenweg hierin maken. Niet te veel troosten, maar ook niet te weinig. Je mag best je hond afleiden met een paar botten of speeltjes. Zolang je hem maar niet meer dan normaal aanhaalt.
Is gedragstherapie voor je hond noodzakelijk?
Gedragstherapie gedaan door een professional is niet altijd nodig voor je hond die bang is voor vuurwerk. Probeer eerst zelf een aantal dingen uit zoals het laten wennen aan de geluiden in combinatie met een rustige kamer indelen met wat afleiding erin. Gaat het alsnog niet goed? Dan kun je inderdaad overwegen om een gedragstherapeut in te schakelen.
Ook hierbij geldt dat je op tijd moet beginnen. Het duurt meestal een paar maanden voordat je huisdier helemaal klaar is voor de echte wereld. Gun je hond de tijd zodat hij zich op een normaal tempo kan ontwikkelen en minder bang voor vuurwerk worden.
Kies voor sessies die 1-op-1 zijn. In groepsverband werken met hondentrainingen voor angst heeft geen zin. Bij een enkele hond zijn er al tal van factoren waar de gedragstherapeut op moet letten. Bij meer honden raak je het overzicht kwijt. Een slechtere kwaliteit training is het gevolg.
Kan een hond te oud zijn om niet meer bang te zijn voor vuurwerk?
Nee, een hond is nooit te oud om te leren omgaan met vuurwerk en andere harde geluiden. Bij getraumatiseerde honden is het een ander verhaal en kan het heel lastig zijn hier een oplossing voor te vinden. Maar in de regel is ouderdom geen reden waarom een hond niet meer bang zou kunnen worden voor vuurwerk.
Net zoals mensen kunnen zij op alle leeftijden nog nieuwe dingen aan- en afleren. Vuurwerkangst is daar een van. Niet geschoten is altijd mis. Merk je dat hij bang is? Probeer de dingen uit deze lijst uit en zie of het beter gaat.
Hoeveel honden hebben last van vuurwerkangst?
Uit een onderzoek van Dr. Stefanie Riemer is gebleken dat zo’n 52% van de honden bang voor vuurwerk is. Het hoogste gedeelte komt door huisdieren die voor het eerst in aanraking komen ermee. Uit de cijfers is zo’n 45% van de honden bang voor vuurwerk in het eerste jaar. In de loop van de jaren daarna ontwikkeld zich dus een stoornis waardoor het percentage hoger komt te liggen.
Hoe herken ik dat mijn hond bang is voor vuurwerk?
Een verandering in het gedrag is snel te herkennen wanneer je hond bang is voor vuurwerk. Denk hierbij aan piepen, onrustig lopen, een kromme houding, zich terugtrekken in een hoekje, het oogwit van de ogen laten zien, onnodig likken, onnodig hijgen, weigeren te eten of natuurlijk plots weglopen direct na een harde knal.
Ook aan de stand van de oren kun je het zien. Liggen ze plat of laag tijdens de knallen? Dan is je hond waarschijnlijk bang voor vuurwerk.
Kan ik mijn hond uitlaten wanneer terwijl hij bang voor vuurwerk is?
Het is zeker aan te raden om de dagelijkse dingen te blijven doen. Uiteraard moet dit in proportie van de mate van vuurwerkangst van je hond, anders wordt het weer forceren. Maar uitlaten kan ook veel stress wegnemen bij je huisdier.
Toch zijn er een paar dingen die je anders kunt doen op oud en nieuw dan normaal om te verzekeren dat het goed gaat. Met name de locatie en de tijd waarop je je hond uitlaat maakt uit op deze dagen. We weten allemaal dat het helemaal losgaat in de avond vanaf een uurtje of 22:00 tot 02:00. Vermijd deze tijden daarom ook. Het beste is om op oudejaarsdag lekker vroeg naar buiten te gaan en een paar keer achter elkaar. Dan bouw je het op tot 22:00 en dan houd je ermee op tot de volgende ochtend.
Kies het liefst een park waarvan je weet dat het rustig is. Desnoods moet je wat langer de deur uit, zolang je maar een plek opzoekt waar je hond in alle rust z’n behoefte kan doen. Neem een speeltje mee zodat je hem kunt afleiden.
Chippen is overigens een must. Je weet niet wat er zal gebeuren tijdens het uitlaten, of zelfs thuis. Wanneer je hond wegloopt wil je ‘m snel terug kunnen vinden. De kans dat je ‘m terugkrijgt wordt vele malen groter bij het laten plaatsen van een chip. Zo kan iedereen die hem vindt gewoon naar de dierenarts gaan om erachter te komen waar die thuishoort. Met een hondenverzekering is dit chippen gratis in het pakket. Mocht je hond iets overkomen tijdens zijn vlucht is die bovendien verzekerd tegen de medische kosten als hij bijvoorbeeld z’n poot breekt.
Tot slot is het belangrijk om ten alle tijden de riem aan te laten, ook al doe je dat normaal gesproken niet. Honden die bang zijn voor vuurwerk reageren heel onverwacht. Er kan van alles gebeuren en voor je het weet ben jij ‘m kwijt. Bovendien wil je hem extra in de gaten kunnen houden om te voorkomen dat hij vuurwerk opeet.
Spreek mensen aan die vlak buiten je woning vuurwerk afsteken
Iedereen mag vuurwerk afsteken op oud en nieuw. Het feit dat er vuurwerkvrije zones zijn betekent niet dat iedereen zich daaraan zal houden. Maar ook als het mag kun je alsnog een gesprek aanknopen. Doe het altijd respectvol en leg de situatie uit. Als je in een goede buurt woont zullen ze er gehoor aan geven en ergens anders afsteken.
Blijven ze doorgaan, eventueel met illegaal vuurwerk of gaan ze juist knallen omdat ze weten dat je hond er stress van heeft? Meld dit dan bij de politie, dan kunnen zij er iets aan doen.
Breng je hond tot rust met een massage
Massages werken rustgevend voor honden. Er zijn speciale technieken in de loop van de tijd ontwikkeld om je hond tot rust te brengen met een massage. Het kost even wat moeite om dit te leren, maar dan heb je er elk jaar profijt van. Niet alleen tijdens oud en nieuw natuurlijk, maar gewoon voor de rest van het jaar.
Let op dat het niet de bedoeling is om een massage te beginnen als je hond stijf van de vuurwerkangst staat. Dan zijn er andere prioriteiten om je op te richten om je hond verminderd bang te laten zijn voor vuurwerk.
Mag ik medicatie gebruiken als mijn hond bang is voor vuurwerk?
Voor extra ondersteuning om kalm te blijven kun je best medicatie gebruiken als je hond bang is voor vuurwerk. Kies wel de juiste omdat niet iedereen op de hoogte is wat de middelen precies doen. Medicatie die je wel kunt gebruiken zijn Adaptil en Beaphar. Dit zijn niet alleen tabletten, maar een heel scala aan mogelijkheden staat tot je beschikking: een verdamper, een halsband die de stoffen geleidelijk afgeeft, sprays voor in de lucht van de kamer waar je hond het vaakst zit (nooit op de hond zelf gebruiken) of de reguliere tabletten.
Andere middelen zijn Zylkene wat je over het eten strooit, Telizen of Clomicalm. Controleer bij je dierenarts altijd goed of je hond deze middelen mag hebben, soms kunnen ze er niet tegen en anderen zijn niet geschikt voor hartpatiënten. Wederom geldt dat je bijtijds moet beginnen, sommige stoffen hebben tijd nodig om zich op te bouwen in het weefsel. Dit kan ook weer weken tot maanden duren. Raadpleeg de dierenkliniek voor het juiste gebruik van de rustgevende medicatie bij een hond die bang is voor vuurwerk.
Welke medicatie je niet moet gebruiken
Vetranquil en Calmivet zijn beide medicatiemiddelen die je zeker niet moet gebruiken om je hond tot rust te laten komen. Ze verlammen de honden fysiek dat ze traag en slap worden, maar hun gehoor blijft intact. In sommige gevallen zijn ze zelfs meer alert dan gewoonlijk. Absoluut niet gebruiken dus. Deze medicatie is voor hele andere doeleinden bestemd, gebruik ze dan ook daarvoor maar niet op oud en nieuw.
